ΕΚΚΛΗΣΙΕΣ
Ι.Ν Αναστάσεως του Σωτήρως
Το 1874 στο λόφο της Ερμούπολης θεμελιώθηκε ο ναός της Αναστάσεως. Ναός τρίκλιτος, βυζαντινού ρυθμού λειτούργησε για πρώτη φορά το 1880 και εγκαινιάσθηκε το 1908. Εορτάζει Κυριακή του Θωμά.
Ι.Ν Μεταμορφώσεως του Σωτήρως
Πρόκειται για τον μητροπολιτικό ναό της Σύρου που οικοδομήθηκε το 1824. Ο αρχιτεκτονικός ρυθμός του είναι τρίκλιτη βασιλική με τρούλο. Χτίστηκε από πρόσφυγες της Χίου και των Ψαρών ενώ σώζεται ακόμη και σήμερα η καμπάνα του Αγίου Νικολάου Ψαρών μαζί με άλλα κειμήλια που έφεραν στο νησί. Λειτουργεί εκκλησιαστικό μουσείο παραπλεύρως του ναού.
Ι.Ν Αγίου Νικολάου
Πλησίον της Χαλανδριανής, ο οικισμός Καστρίου χρονολογείται στα τέλη της Πρωτοκυκλαδικής περιόδου (2800-2300 π.Χ). Εικάζεται ότι είναι το σημείο όπου πρωτοκατοικήθηκε η Σύρος. Βρέθηκαν αρχαιολογικά ευρήματα που υποδεικνύουν έναν ιδιαίτερα ανεπτυγμένο οικισμό, χτισμένο περικεντρικά. Φαίνεται πως είχαν αναπτύξει τη τέχνη της κεραμικής, της λιθοτεχνίας και της μεταλλοτεχνίας.
Ι.Ν Αγίου Γεωργίου
Περπατώντας το χωμάτινο δρομάκι θα φτάσετε στο σπήλαιο που έχει θέα τη θάλασσα. Εκεί διέμενε κατά τη χειμερινή περίοδο ο θεογονιστής ποιητής και φιλόσοφος Φερεκύδης, τον 6ο αιώνα π.Χ.
Ι.Ν Κοιμήσεως της Θεοτόκου
Χτίστηκε εντός της Ερμούπολης το 1826-29 με στοιχεία από μάρμαρο αλλά και ξύλο. Ο Άμβωνας, το Δεσποτικό και η Βημοθύρα κατασκευάστηκαν από ξύλο ή φύλλα χρυσού ενώ η είσοδος και το τέμπλο είναι μαρμάρινα. Ξεχωρίζει η εικόνα του 1826-29 που αναπαριστά την « Κοίμηση της Θεοτόκου» ζωγραφισμένη από τον Δομίνικο Θεοτοκόπουλο ( ή El Greco). Η εικόνα αυτή ανακαλύφθηκε το 1983 και φέρει την υπογραφή του καλλιτέχνη.
Ι.Ν Παμμεγίστων Ταξιαρχών
Βρίσκεται στην οδό Αγίου Γεωργίου που οδηγεί στην Άνω Σύρο. Χτίστηκε σε σχήμα σταυρού με τρούλο, το 1898. Έχει μαρμάρινο τέμπλο και εξωτερικό καμπαναριό το οποίο χτίστηκε με δωρεά το 1908. Η μεγάλη εικόνα του Ταξιάρχη είναι δωρεά του Πατριάρχη Ιεροσολύμων.
Ι.Ν Αγίου Δημητρίου
Πλησίον της Ερμούπολης, στην περιοχή «βαπόρια», το 1936, βρέθηκε η εικόνα του Αγίου Δημητρίου έπειτα από όραμα που είδε ο πιστός Μανούσος Πελέκης. Στην ίδια τοποθεσία χτίστηκε και ο ομώνυμος πέτρινος ναός, βυζαντινού ρυθμού με τρούλο. Είναι ο πρώτος ναός που βλέπει ο επισκέπτης που ταξιδεύει ακτοπλοϊκώς και η καμπάνα του χτυπά πάντα ώστε είτε να καλωσορίσει είτε να αποχαιρετήσει τους ταξιδιώτες.
Ι.Ν Αγίων Αναργύρων
Ναός σταυροειδής, βυζαντινού ρυθμού με τρούλο. Οικοδομήθηκε το 1862 στον οικισμό Μάννα.
Ι.Ν Αγίου Παύλου
Τον συναντάμε πλησίον του στρατοπέδου « Λοχαγού Ζαφείρη Αποστόλου». Η οικοδόμηση του ναού ολοκληρώθηκε το 1953.
Ι.Ν Αγίας Παρασκευής
Βρίσκεται στον μικρό οικισμό Αληθινής Σύρου. Ιδιωτική εκκλησία, βυζαντινού ρυθμού με τρούλο που χτίστηκε το 1600.
Ι.Ν Αγίου Αθανασίου
Κοντά στην «Πηγή» της Άνω Σύρου με το τεράστιο πλατάνι του βρίσκεται ο ναός του Αγίου Αθανασίου. Ο αρχικός ναός χρονολογείται το 1631.Παρότιτο 1859 χτίζεται μεγαλύτερος ναός πάνω στα θεμέλια του, καταρρέει απρόβλεπτα το 1946. Ο πετρόχτιστος ναός που υπάρχει μέχρι και σήμερα οικοδομήθηκε το 1947.
Ι.Ν Αγίου Αντωνίου
Πλησίον της θάλασσας, στο Μέγα Γιαλό, βρίσκεται η σταυροειδής με τρούλο εκκλησία του Αγίου Αντωνίου. Πανηγυρίζει στις 17 Ιανουαρίου.
Ι.Ν Αγίου Ιωάννη
Χτισμένος στη Ποσειδωνία το 1870 και αφιερωμένος στον Τίμιο Πρόδρομο. Ο ναός είναι βυζαντινού ρυθμού, σταυροειδής με τρούλο. Το εξωτερικό του είναι βαμμένο στα χρώματα της θάλασσας.
Προφήτης Ηλίας
Κατάλευκος ναός στην περιοχή Επισκοπείο, αφιερωμένος στον Προφήτη Ηλία το Θεσβίτη. Εικάζεται ότι ο πρώτος ναός χτίστηκε τέλη 17ου με αρχές 18ου αιώνα. Πρόκειται για μια εκκλησία, μονόκλιτη βασιλική. Σήμερα είναι σε άριστη κατάσταση και στο εσωτερικό της θαυμάζουμε εικόνες του γνωστού καλλιτέχνη Νέστορα Βαρβέρη.
Ι.Ν Αγίου Νικολάου "των πτωχών"
Πρόκειται για τον παλαιότερο σωζόμενο ναό του νησιού, χτίστηκε το 16ο αιώνα στην Άνω Σύρο. Είναι μονόκλιτος με δίκλινη στέγη. Τον περασμένο αιώνα τα έσοδά του διατέθηκαν για την ενίσχυση των πτωχών από το Ιερατικό Ταμείο Σύρου με συνέπεια να ονομαστεί «Άγιος Νικόλαος των πτωχών».
Ι.Ν Τιμίου Σταυρού
Οικοδομήθηκε το 1854 σε πευκόφυτο μέρος του χωριού Παρακοπή. Είναι βυζαντινού ρυθμού, σταυροειδής με τρούλο.
Ι.Ν Αγίου Ελευθερίου
Μονόκλιτος ναός του 1900, βρίσκεται πλησίον του Λοιμοκαθαρτηρίου και των παλαιών φυλακών Σύρου. Ο Άγιος Ελευθέριος είναι προστάτης των φυλακισμένων αλλά και των εγκύων, εξού και πολλά τάματα εντός της εκκλησίας που απεικονίζουν βρέφη.
ΟΡΘΟΔΟΞΕΣ ΕΚΚΛΗΣΙΕΣ ΣΥΡΟΥ
Α.Παρασκευή (Αληθινή Σύρου), Α.Ανάργυροι (Ερμούπολη), Α.Αθανάσιος (άνω Σύρος), Ά.Αντώνιος (μέγας γυαλός), Α.Γεώργιος (Ερμούπολη), Α.Δημήτριος (πλησίον Ερμούπολης), Α.Ελευθέριος (Λαζαρέτα), Α.Ιωάννης (Ποσειδωνία), Α.Νικόλαος (πολιούχος Ερμούπολης), Α.Παύλος (πλησίον στρατοπέδου), Ανάσταση του Σωτήρως (Ερμούπολη), Κοίμηση της Θεοτόκου (Ερμούπολη), Μεταμόρφωση του Σωτήρος (μητρόπολη Ερμούπολης), Ά.Νικόλαος “των πτωχών” (άνω Σύρος), Προφήτης Ηλίας (πισκοπείο), Τιμίου Σταυρού (Παρακοπή), Ταξιαρχών(Ερμούπολη)
ΚΑΘΟΛΙΚΕΣ ΕΚΚΛΗΣΙΕΣ ΣΥΡΟΥ
Αγία Πάκου ή Αγίας Υπακοής, Α.Θέκλα, Α.Στέφανος (Γαλησσά), Ευαγγελίστρια (Ερμούπολη), Μονή Ιησουιτών (άνω Σύρος), Παναγία Καρμήλου (άνω Σύρος), Σαν τζώρτζης (Καθολική Μητρόπολη, άνω Σύρος), Φανερωμένη (Χρούσσα).
Αγία Πάκου
Στο λόφο του Γαλησσά δεσπόζει το εκκλησάκι της Αγίας Πάκου ή Αγίας Υπακοής. Ο επισκέπτης πρέπει να βαδίσει το μονοπάτι, να ανηφορίσει τα σκαλάκια ώστε να φτάσει στο κάτασπρο εκκλησάκι με την πανέμορφη θέα.
Άγιος Στέφανος
Αξιοπρόσεκτο καθότι χτισμένο μέσα στα βράχια από έναν ψαρά ως ευχαριστία στον Άγιο που τον έσωσε από τα πλοκάμια ενός μεγάλου χταποδιού. Βρίσκεται στον Γαλησσά και ο επισκέπτης φτάνει είτε περπατώντας το προσιτό μονοπάτι είτε ακόμη και με βάρκα.
Παναγία Καρμήλου
Εορτάζει 17 Ιουλίου εκάστου έτους. Λειτούργησε ως μητροπολιτικός ναός τον 17ο αιώνα και αποτελεί τμήμα του συγκροτήματος της μονής Ιησουιτών.
Σαν Τζώρτζης
Στο ψηλότερο σημείο της Άνω Σύρου βρίσκεται ο καθεδρικός και ενοριακός καθολικός ιερός ναός του Αγίου Γεωργίου. Κατασκευάστηκε το διάστημα 1832-1834 και είναι ο πέμπτος κατά σειρά ναός αφιερωμένος στον Άγιο Γεώργιο που χτίζεται σε αυτό το σημείο. Ο πρώτος ναός προσδιορίζεται χρονικά στους πρώιμους βυζαντινούς χρόνους.
Ευαγγελίστρια
Ενοριακός ναός στα δυτικά της Ερμούπολης, χτίστηκε με δωρεά του μεγαλέμπορου Γρηγορίου Στεφάνου το 1829. Ο αρχιτεκτονικός της τύπος είναι τρίκλιτη βασιλική.
Αγία Θέκλα
Στο Μέγα Γιαλό ,πλησίον του κεντρικού δρόμου βρίσκεται το εκκλησάκι της Αγίας Θέκλας.
Φανερωμένη
Δεσπόζει στην κορυφή του λόφου στα Χρούσσα. Η πρώτη εκκλησία χτίστηκε το 17ο αιώνα και βρίσκεται ακόμη και σήμερα στη θέση της ενώ το 1890 εγκαινιάστηκε η δεύτερη εκκλησία αφιερωμένη στην Παναγία Φανερωμένη. Επίσης το 1902 ανακηρύχτηκε Πανσυριακό Θεομητορικό Προσκυνητήριο.
Μονή Ιησουιτών
Ιδρύθηκε το 1744 και ολοκληρώθηκε το 1852-53 στην Άνω Σύρο. Αποτελεί ιστορικό μνημείο του νησιού με αξιοσημείωτη βιβλιοθήκη. Εκεί εδρεύει πλέον το Ινστιτούτο Έρευνας Βιώσιμης Ανάπτυξης, Πολιτισμού και Παράδοσης.
